تبيين شاخص هاي سلامتي در شيرالات بهداشتي ساختمانها
نوشته : مهندس محمدرضا اردلانی
این مطلب از کانال ما در تلگرام نقل میگردد
ساختمانهای سلامت محور
https://telegram.me/healthybuilding
شيرالات بهداشتي بدليل انكه با اب ، مجاورت دائمي دارند ، بسيار بر روي سلامت انسان تاثير گذارند
چه اين شيرالات در مسير اب خوراكي انسان باشد و چه در مسير اب شستشو و مجاورت با پوست بدن انسان.
البته شيرالات بهداشتي در ايران مشمول استانداردهاي اجباري بوده و عمدهء محصولات توليدي كشور قابل اعتماد هستند.
ولي متاسفانه در دههء اخير ، بدلايل اقتصادي و وجود رانت هاي قاچاق و از همه مهمتر عدم اگاهي مصرف كنندگان ، سيل ورود شيرالات بهداشتي خارجي ، انهم از كانالهايي فاقد كنترل موسسه استاندارد ، به داخل بازارهاي مصرف كشور فزوني گرفته است.
اين واردات شيرالات هم به صورت محصول نهايي و هم به صورت قطعات خاص ، توسط كانتينرهاي قاچاق ، كوله برهاي قاچاق ، و از همه غمناك تر بصورت خريدهاي چمداني مسافران انجام مي پذيرد.
در قسمت اول اين مطلب ، مشكلات سلامتي شيرالات بهداشتي وارداتي را با هدف افزايش اگاهي خريداران از ترديدهاي جدي در سلامتي چرخه توليد اين نوع محصولات ، با هم بررسي مينمايم
الف )) محصولات نهايي اماده مصرف : در حال حاضر انواع برندهاي مشهور ايتاليايي و الماني و ترك با شباهت بسيار زياد ولي با مواد اوليه مشكل دار ، توسط كارگاههايي در چين توليد و حكاكي و مستقيم روانه بازار ايران ميگردد ، يعني سفارش دهنده اين كالا ايراني ست و ميداند كه دارد تقلب انجام ميدهد ، او اين محصول را با روش كوله بري يا كانتينري وارد بازار داخلي كرده و در گرانترين و شيك ترين بازارهاي شيرالات بهداشتي به فروش ميرساند .
به اين معضل اضافه كنيد عرضه همان محصولات را در بازارهاي حضور مسافران ايراني در حاشيه كشور و حتي مناطق ازاد ، كه مسافران با خريدهاي چمداني ، و حتي افراد بساز بفروش ، اين شيرالات بهداشتي بسيار شيك با برند مشهور خارجي ولي تقلبي و بي كيفيت را به كشور وارد و در فروشگاهها و يا پروژه هاي بزرگ و كوچك از ان استفاده ميكنند (مواظب پروژه هايي كه سازنده اعلام ميكند شيرالات را خودمان وارد كرده ايم ، باشيد و اول از همه ، برگ سبز گمرك را كه تضمين تاييديه موسسه استاندارد هست را از ايشان طلب نماييد) (مطابقت مشخصات برگ سبز گمركي با كالاي مورد ادعا فراموش نشود)
ب)) نوع ديگري از ورود محصولات بي كيفيت خارجي ، ورود قطعات چيني بي كيفيت به كارخانجات توليدي داخلي است ، اين درد نيز به دليل عدم توازن اقتصاد توليد ، حادث شده و توليد كننده را به اين مسير كشانده است . تا جائيكه حتي محصول نهايي بعضي از شيرالات مشهور ايراني ، مستقيما از چين به صورت بسته بندي شده وارد و در بازار موجود ميباشد.
در نگاه اول ، دو مورد بالا دردهاي اقتصادي است و شايد ارتباطي به مباحث سلامت محوري ما نداشته باشد ، اما ، توضيح مشكلات سلامتي انها را در ذيل تقديم مينمايم
1 ))) اگر محصولي از گروه شيرالات بهداشتي را ديده ايد كه مارك موسسه استاندارد ايران را ندارد ، يعني ازمايشات كنترل كيفي روي ان انجام نشده است و قابل تضمين نيست ، اين كه چه چيزي بايد تضمين شود ، قطعا زيبايي و وضع ظاهر انها نيست ، بلكه باطن كالا هاست .
اصلي ترين مشكل شيرالات غير مجاز (چه كالاي نهايي وارداتي ، چه قطعاتي از كالا ولي توليد در داخل) ميزان سرب و ارسنيك موجود در مواد اوليه (شمش برنج) انهاست ، با توجه به زيان سرب و ارسنيك براي بدن انسان ، مثلا درصد سرب بكار رفته در شيرالات بهداشتي در اروپا تنها 0.25 درصد است(صفر مميز بيست و پنج صدم درصد) ، البته اين رقم در استانداردهاي كشور ما گر چه به صراحت ذكر نشده ، ولي سعي ميشود كه تا حدود 2.2 درصد (دو مميز دو درصد) رعايت گردد . اين در حالي است كه در اغلب شيرالات تقلبي چيني ، درصد سرب موجود در انها حدود 3.5 درصد (سه و نيم درصد) ثبت شده است كه 16 برابر استاندارد اروپا و 1.6 برابر استانداردهاي ايران است
٢ ))) البته در مورد ارسنيك موجود در شمش هاي برنج مصرف شده در توليد قطعات داخلي شيرالات بهداشتي ، كه محصول كارگاههاي كشور چين هستند ، هنوز اطلاعات مدون و دقيقي وجود ندارد ، ليكن دو حالت قابل تصور است ، يا اينكه مقدار ارسنيك موجود در شمش هاي برنج توليدي در كشور چين ، براي صدور به ايران ، تاكنون توسط هيچ نهاد و مرجعي اندازه گيري نشده است (كه موجب تاسف است!!!؟) و يا اينكه شاخص مقدار ارسنيك موجود در شمش هاي برنج وارداتي از كشور چين مورد اندازه گيري واقع شده ولي قابل اعلام نيست (كه وااسفا؟؟!)
خود چيني ها در مورد مقدار ارسنيك موجود در شمش هاي برنج استفاده شده براي توليد قطعات داخلي شيرالات بهداشتي سكوت اختيار كرده اند ، ولي صراحتا اعلام نموده اند كه مشخصات كالاي توليد شده شان را كتمان نكرده و به خريدار اعلام مينمايند ، اين خريدار است كه اين مشخصات را در كشور مقصد اعلام مينمايد يا نمينمايد و لذا مسئوليت ان ديگر با چيني ها نيست !؟!؟!؟!؟
٣ ))) متاسفانه در بازار بدون كنترل توليد شيرالات بهداشتي تقلبي از برندهاي مشهور در كشور چين ، مواردي هم بوده است كه از سرب خشك به جاي شمش برنج در بعضي از قطعات داخلي شيرالات استفاده شده و به كشورهايي صادر شده است ، البته در اين رابطه خبرهايي مبني بر احتمال ورود اين نوع شيرالات بسيار ضدسلامتي به كشور ما هم نزد بازاريان پخش شده است ، ولي ، به صورت رسمي اعلام شده كه تاكنون هيچ نمونه اي از شيرالات بهداشتي حاوي قطعات داخلي سرب خشك ، به ازمايشگاههاي كنترلي موسسه استاندارد تحويل نشده است. اينكه چقدر اين شايعات جدي است ، خود حديث ديگريست.
٤ ))) يكي از دلايل پايين امدن قيمت تمام شده شيرالات بهداشتي تقلبي ، جنس و مكانيزم ابكاري و مقدار درصد نيكل و كروم بكار رفته در انها و از همه مهمتر ميزان پايداري اين ابكاري ها در طول زمان استفاده و در مقابل محيط مجاور است ، مردم ما بايستي بدانند كه استانداردهاي كشور خودمان اگر چه در مقابل كشورهاي اروپايي كمي سهل گيرانه است ، ولي در مقابل خيلي از كشورها از جمله كشور چين ، بسيار بالاتر و سخت گيرانه تر بوده و بدون ترديد اگر شيرالات بهداشتي با تاييديه كشور چين يا تركيه و حتي به تازگي عربستان را ، در بازارها ميبينيد ، معلوم نيست بتواند از ازمايشهاي كنترلي و استانداردهاي كشور خودمان موفق بيرون بيايد ، به همين دليل در موقع خريد شيرالات بهداشتي ، حتما تاييديه موسسه استاندارد و يا برگ سبز گمركي را به منظور كسب اطمينان از چك شدن ميزان پايداري ابكاري شيرالات ، به خصوص در شيرالات لاكچري و گرانقيمت ، به صورت جدي از فروشنده درخواست نماييد
٥ ))) از جمله نواقص ديگري كه در شيرالات تقلبي در مقايسه با نمونه اصلي و برندهاي مشهور وجود دارد ، غلط هاي موجود در طراحي و نقطه ضعف هايي است كه بدليل نداشتن دانش فني لازم ، نتوانسته اند انرا به كيفيت نمونه اصلي برسانند ، مثلا در مونتاژ قطعات داخل يك شير و يا نوع طراحي يا ريخته گري يا تراشكاري هاي داخلي شيرها ، كمتر از يك ميليمتر خطا ، موجب هدر رفتن اب ، و يا ايجاد خلل در تنظيم اب سرد و گرم مورد دلخواه خواهد شد ، اين نكات بسيار ظريف در مواردي ، اصل تكنولوژي صرفه جويي يك شير اب را زير سوال خواهد برد ، به گونه اي كه در شرايط ازمايشگاهي ، نمونه اصلي يك شير اب اروپايي با نمونه تقلبي بسيار شبيه به خودش ، بيش از ١٣ ليتر در شبانه روز ، اختلاف هدر رفت اب داشته است .
٦ ))) از ديگر قطعات داخلي شيرالات بهداشتي (اعم از داخلي يا وارداتي ، نو و يا مستعمل) كه ميتواند سلامتي را زير سوال ببرد ، كيفيت و شكل واشرهاي پلاستيكي و لاستيكي موجود در داخل شيرالات است . پيشنهاد ميشود در موقع انتخاب و يا تعمير شيرالات بهداشتي ، به صورت كلي ، به جنس و رنگ و كيفيت و پايداري واشرهاي بكار رفته در ان دقت كافي بفرماييد ، يك واشر ضمن انكه بايد قدرت درزگيري مناسب را داشته باشد ، ميبايستي از كيفيت مناسب براي سازگاري با اب و بخصوص اب داغ و عدم اضمحلال و نهايتا الودگي اب ، برخوردار باشد . احتمالا شما هم ديده ايد كه در مواردي حتي فروشندگان يا تعميركاران كالا ، بدون توجه به استاندارد سلامتي يك شيربهداشتي ، از انواع واشرهاي متفرقه صنعتي كه اساسا متعلق به چرخه اب اشاميدني نيستند استفاده مينمايند .
٧ ))) با تهديداتي كه در مورد خشكسالي اقليمهاي مختلف مطرح است ، لزوم صرفه جويي در اب قابل كتمان نيست،
در حال حاضر در انواع شيرالات بهداشتي با استفاده از سرشيرهايي كه قادر به تركيب اب و هوا هستند و نيز تعبيه حالت هاي مختلف پاشش اب در انها ، ميتوان نسبت به كنترل ميزان خروجي اب اقدام نمود . اگر چه عده اي معتقدند تركيب هوا با اب ، در سلامت پوست بدن نيز موثر است ، اما همين كه با اين نوع سرشيرها ، بتوان در مصرف بهينه اب تا ٥٠ درصد موفق عمل نمود ، ميتوان انرا يك وسيله سلامت محور و لازم براي نصب بر روي شيرالات قلمداد نمود.
٨ ))) در انتخاب مدل شيرالات بهداشتي ، امروزه زيبايي حرف اول را ميزند ، اما در كنار اين واقعيت ، بايستي به سلامت محور بودن شكل نهايي مدل هم توجه شود ، مدل هاي عجيب مثل اشكال پرندگان و يا اشكال مجوف هندسي پست مدرني ، جالب هستند ، ولي شما قبل از انتخاب شكل انها ، سلامتي و ايمني شكل نهايي را هم چك كنيد ، اهرمها و خرطومي ها و علم ها و فلكه ها و... در شيرالات نبايستي داراي گوشه هاي تيز ، زواياي قائمه ، فرورفتگي هاي عميق ، سوراخهاي كوچك و بزرگ و... باشد ، يادتان باشد ، كودكان انگشتهاي كوچك و نرمي دارند كه با اين گونه شكلها به دردسر خواهند افتاد، خود شما هم وقتي زير دوش يا وان حمام هستيد و چشمهايتان بسته هست نميدانيد كه از كجاي اين شير داريد ان را لمس ميكنيد
يا مثلا در اشپزخانه وقتي در حال كار هستيد و فقط يك دست شما ازاد است ، چگونه بايستي هر نوع شير پيچيده اي را استفاده نماييد . به همين دلايل بسيار ساده ، ولي خطرناك ، در موقع خريد هر نوع شيرالاتي ، تصور گير كردن انگشت كودك و ساييدگي دست يا بدنتان به گوشه هاي تيز شير را سنجيده و سپس مدل مورد نظرتان را تاييد نماييد.
٩ ))) بهتر است ارگونومي بدن خود و يا كاربري كه قرار است از شيرالات بهداشتي مورد نظر شما استفاده كند خوب بشناسيد . شكل و فرم شيرالات بهداشتي بايستي مطابق با محل كاربري و ارگونومي بدن كاربران ان باشد ، بعنوان مثال شيرالات با دهانه كوتاه در روشويي براي ادمهاي قد بلند موجب زخمي شدن دست ها در موقع شستشوي صورت شده ، وبالعكس بلند بودن بيش از حد علم شير مخلوط اشپزخانه ، ميتواند موجب پاشيدن اب داغ بر روي بدن و لباس كاربران قد متوسط باشد . يا مثلا مدل شيرالات بهداشتي مهدكودك را نميتوان با ادارات يكي نمود و امثالهم ،
اگر چه در موقع انتخاب علم شيرهاي مخلوط اشپزخانه ، دقت در فاصله و حجم ريزش اب از علم شير و تطبيق ان با اندازه دهانه سينك و عمق و حتي قدرت خروج فاضلاب از سوراخ ان ، نيز ، به سلامت استفاده كننده ارتباط مستقيم دارد .
١٠ ))) در اقليم ايران داراي انواع ابهاي مشكل دار از نظر سختي و ميزان املاح هستيم . البته در بیشتر ساختمانها قبل از شيرالات بهداشتي ، بخصوص در مسير اب گرم ، از شیرهای پیسوار فیلتردار که دارای فیلتری از جنس استنلس استیل هستند استفاده میشود تا از ورود اجسام به داخل شیر مخلوط جلوگیری و همچنين از کارتریج شیر اهرمی محافظت شود. (اين فيلتر ها هرچند مدت يكبار بايستي باز و نظافت شوند) بهتر است براي حفظ سلامت اب خود ، در انتخاب شيرالات بهداشتي به بحث خرابي و امكان تعويض مغزي ها و يا امروزه كاتريج ها دقت نماييم ، زيرا برندهايي كه به صورت عمده در كشور نيستند ، مشكل عدم وجود نمايندگي و دردسرهاي تامين قطعات خواهند داشت .
١١ ))) شيرالات بهداشتي عمري طولاني دارند ، بخصوص انها كه وزن بيشتري دارند ، هم سلامت محور ترند و هم اقتصادي تر ، اما ، مقاومت لاستيك داخل انواع شيرالات فرم پذير(خرطومي ها) براي زمان محدود تري سالم و ايمن هستند ، بسته به نوع املاح اب اقليم و درجه اب داغ مصرفي ، طولاني شدن عمر شيلنگهاي داخل انها ، ميتواند مضر به سلامت بيماران و كودكان و افراد سالخورده باشد ، در مورد امكان تعويض و جايگزيني با شلنگ استاندارد نو و سالم ، كاهلي نكنيد.
-------------------------
مطالب ما را دنبال كنيد
كانال تلگرامي ساختمانهاي سلامت محور
https://telegram.me/healthybuilding
------------------------
پایان